Duurzame dorpshuizen

Slim gebruiken én in de gaten houden

Opvallend is dat er nog veel laaghangend fruit is om te plukken. Zo heeft een deel van de gebouwen nog tl-verlichting. Die is makkelijk te vervangen door LED-verlichting. Maar slim verduurzamen vraagt ook aandacht van gebruikers en beheerders. Aron, projectleider en erfgoeddeskundige van Archipunt, legt uit: “In het gebruik is veel milieuwinst te halen. Zo was er een dorpshuis waar de biljartverwarming altijd aanstond. Door een simpele tijdklok aan te brengen kan het biljart nog steeds verwarmd worden voor gebruik, en besparen ze toch veel energie. Hier ging het om wel 1500 euro per jaar.”

Ook is er veel geld te besparen door goed in de gaten te houden of de installaties doen wat ze moeten doen. “Op een deel van de dorpshuizen liggen al zonnepanelen. We kwamen erachter dat die lang niet altijd de hoeveelheid stroom leveren die hoort bij de omvang van de installatie. Soms was het rendement maar 65%. De opbrengst werd wel gemonitord, maar omdat het niet bekend was wat de prestatie van de panelen hoorde te zijn, gingen er geen alarmbellen af. Ook werkten niet alle cv-installaties optimaal, dan wel waren die sterk gedateerd. Ga je een dorpshuis verduurzamen, dan is het verstandig om iemand aan te wijzen die inzicht in de installatie heeft en het verbruik monitort.”

Focus op de realisatie

Omdat de hele verduurzaming alleen zin heeft als het dorpshuis ook in de toekomst optimaal wordt gebruikt, zijn door DAAD Architecten de gebruiksmogelijkheden van de gebouwen in beeld gebracht. Ze hebben de resultaten van het onderzoek verwerkt tot inspirerende praatprenten. De dorpshuisbestuurders gebruiken die platen om met alle belanghebbenden door te praten over de duurzame toekomst van de dorpshuizen.

Want die toekomst, dat is waar het omgaat. De belangrijkste les van het project is wat Aron betreft dat je vooral vooruit moet blijven kijken. “Begin met een korte opname van de huidige situatie. Vaak kun je zonder uitgebreid onderzoek al heel goed zien wat zinvolle ingrepen zijn. Maak vooraf een compleet plan van alle maatregelen die je wilt uitvoeren, en besef dat ze allemaal met elkaar gelinkt zijn. Zeker wanneer het erfgoed betreft is de samenhang tussen de ingrepen erg belangrijk.”

“Verduurzaming is, zeker in deze tijd met erg hoge energielasten, bijna altijd financieel aantrekkelijk. Richt je daarom op de realisatie van de plannen, denk na over de financiering. Want hoe eerder je de verduurzaming uitvoert, hoe sneller je je uitstoot én je kosten terugdringt. Daarmee stel je de toekomst van je dorpshuis veilig”